Taa-Haa
Makkan
Magaca Eebe yaan kubillaabaynaa ee Naxariis guud iyo mid
gaaraba Naxariista.
(1) Dhaahaa (Nabiyow) micna kalana (2) maanaan dejin korkaaga Quraanka inaad ku Dhibbooto. (3) waase waanada Ciddii cabsan. (4)
waana soo dejinta Eebaha Abuuray Dhulka iyo Samooyinka sare. (5) Eebaha Raxmaana Carshiguu ku Istawooday (si u cunanta). (6) waxaana u sugnaaday waxa Samooyinka iyo Dhulka ku sugan
iyo waxa u dhaxeeya iyo waxa ka hooseeya Dhulka. (7)
haddaad kor u Qaaddo Hadalka Eebe waa ogyahay waxa qarsoon iyo waxa la qariyey.
(8) Eebe Ilaah kale ma jiro isaga mooye, waxaana u sugnaaday
Magacyo Fiican. (9) ma ku soo Gaadhay warkii (Nabi) Muuse. (10) markuu arkay Dab oo u yidhi Ehelkiisa Nagaada (suga) Anigu waxaan Arkaa
Dabe, waxaana u dhawahay inaan idiinka keeno Dhuxul ama aan ka helo Dabka
korkiisa Cid wax tusisa. (11) markuu yimid (Muuse) Dabkii waxa loogu
Dhawaaqay Muusow. (12) anigu waxan
ahay Eebahaa ee Siib Kabahaaga Adigu waxaad ku sugantahay Toggii Daahirnaa ee
Dhuwa. (13) anaana ku doortay ee maqal waxa
laguu waxyoon. (14) Anigu waxaan ahay Alle Ilaah (kalana) ma jiro Ani mooyee
ina Caabuda, Oogna Salaadda Xuskayga. (15) Saacadda (Qiyaame) way imaan waxaana
u Dhawayahy inaan Qariyo in laga Abaal mariyo Naf kasta waxay Camal Fashay. (16) ee Yuusan kaa lilin Xaggeeda Ruuxaan Rumeyn Saacadda,
raacayna Hawadiisa (Xun) ood Halaagsanto. (17) waa maxay Taas
midigtaada ku Jirta Muusow (ogaal waydiin). (18) wuxuu yidhi
iyada waa Ushaydii waa Cuskadaa Korkeeda waxna waan ugu Lulaa Adhigayga Dana
kalana waa iigu sugnaadeen. (19) wuxuu yidhi (Eebe) Tuur Usha Muusow. (20) wuuna Tuuray waayna soo baxday Mas Ordi. (21) wuxuuna yidhi (Eebe) Qaad hana Cabsanin waxaannu ku celin Xaalkeedii Horce. (22) U Dum Gacantaada Garabkaaga waxay soo Bixi iyadoo Cad
Xumaan la'aan, waana Calaamad kale. (23) Inaan ku
tusinno Aayaadkanaga wey. (24) ee Aad xagga
Fircoon wuu Xadgudbaye (Kibray). (25) wuxuu yidhi (Muuse Eebow ii waasici Laabta. (26)
iina Sahal (fududee)
Amarkayga. (27) Furna Guntinta Carrabkayga. (28) ha Kaseen Hadalkeygee. (29)
Iina yeel Wasiir Ehelkeyga ah. (30) Haaruun
Walaalkay. (31) Kuna adkee «Xooji» Tabartayda (Dhabarkayga). (32) Lana wadaaji Amarkayga. (33)
Inaan kugu Tasbiixsanno wax badan. (34) oon ku Xusno
wax badan. (35) Adugu waxaad tahay mid na Arkee. (36) Wuxuu yidhi (Eebe) waa lagu siiyey Warsigaagii Muusow. (37)
Waana kugu Mannaysannay Wanaag (ku siinay) korkaaga markale. (38) markaan u
waxyoonay Hooyadaa (ku ilhaamay) wixii lagu ilhaameeye. (39) ku
Tuur Muuse Taabud, kuna tuur Taabuudka Hirka Badda, Hirkuna ha ku rido Xeebta,
waxaa qaadan Colkayga iyo Colkiisa (Fircoon), waxaana kugu tuuray Jeceylkeyga korkaaga iyo in lagu
barbaariyo Ilaalintayda. (40) (waxaan kugu Mannaysanay) markay Socotay
Walaashaa oy lahayd maydin tusiyaa Ruux idiin Dhaqaalayn waxaana Kugu eelinay
Hooyadaa si ay u qabowdo isheedu, oyna Murugoon, waxaadna Dishay Naf waana kaa
korinay walbahaar, waana ku Imtixaanay Imtixaan, waxaadna ku nagaatay Sanooyin
Ehelkii Madyan, markaasaad ku timid Qaddar (Eebe) Muusow. (41) waxaana kuu
doortay Naftayda. (42) ee La taga
Adiga iyo Walaalkaa Aayaadkayga hana ka daalina Xuskayga. (43)
Aad Xagga Fircoon wuu Xadgudbaye. (44) una dhaha Hadal
Jilicsan bal inuu waxa xusuusto ama Cabsado. (45)
waxay dheheen Eebow waxaannu ka Cabsan inuu nagu degdego ama nagu xadgudbo. (46) wuxuu yidhi (Eebe) ha Cabsanina anaa idinla jira waana Maqli oon Arkaa. (47) ee u Taga (Fircoon) una dhaha annagu waxaan nahay Rasuulladii Eebahaa ee Dir (u daa) Banii Israa'iil hanala
jireene, hana Cadaabin (Ciqaabin) waxaan kuula nimid Aayad xagga Eebahaa, nabadgalyana ha
ahaato Tuuxii raaca Hanuunka. (48) Annaga waxaa
Naloo Waxyooday in Cadaab u Sugnaaday Ruuxii Beeniya (Xaqa) oo Jeedsada. (49) Wuxuu Yidhi (Fircoon) waayo Eebihiin
Muusow. (50) Wuxuu yidhi (Muuse) Eebahanno waa kan
Siiya wax kasta Abuurkiisa oo Toosiyey. (51) Wuxuu yidhi (Fircoon) Sidee Yahay
Xaalkii Quruumihii hore. (52) Wuxuu Yidhi (Muuse) Cilmigoodu waa
Eebe Agtiis Kitaab aan ka dhumeyn Eebe uuna Halmaameyn. (53)
Waa Eebaha ka yeelay Dhulka Gogol, oo idinka bixiyey Dhexdeeda Waddooyin oo
idiinka soo Dejiyey Samada Biyo oon ku soo Bixinay Noocyo Doog ah oo kala
Tagsan. (54) ee Cuna oo Daajiya Xoolihiinna,
Arrintaasna Calaamooyin yaa ugu Sugan kuwa Caqliga leh. (55)
Xaggeedaan (Dhulka)
idinka Abuuray, Dhexdeedana idinku Celin, Xaggeedaana Laydinka soo Bixin Mar
Kale. (56) Waxaan Dhab ahaan u Tusinay (Fircoon) Aayaadkanaga
Dhamaan, wuuna Beeniyey oo Diiday. (57) Wuxuu yidhi (Fircoon) Ma waxaad noola
timid Inaad nagaga Bixiso Dhulkanaga Sixirkaaga Muusow. (58)
Waxaannu kuula imaanaynaa Sixir la mid ah ee mooyeel Dhexdeenna Balaan aynaan
Baajinayn anaga iyo Adigu, Meel eg (La yaqaan). (59) Wuxuu yidhi (Nabi Muuse) Ballankeennu waa
Maalinta Quruxda (Kulankooda)
waana in la soo kulmiyo Dadka Barqin. (60) Wuuna jeedsaday
Fircoon wuxuuna kulmiyey Dhagartiisii wuuna yimid. (61)
Wuxuu ku yidhi Muuse Magaciin be ha ku Abuuranina Eebaha korkiisa Been oos
idinku Halaago Cadaab, waxaana Khasaaray Ruuxii Been Abuurta. (62) Waxayna ku Doodeen amarkooda dhexdooda wayna faqeen. (63) Waxayna dheheen Labadani waa Saaxirro waxayna dooni
inay Idinkaga Bixiyaan Dhulkiinna Sixirkooda oy la tagaan Dariiqadiinna (Sharaftiinna) Fiican. (64) ee Kulmiya Dhagar (tiinna) Imaadana idinkoo Saf ah waxaa Liibaanay Maanta Ciddii
Sarreysee. (65) waxay dheheen Muusow ama Tuur Usha
ama aan anagu ahaanno kuwa hor tuura. (66) wuxuu yidhi (Muuse) bal Tuura waxaana
soo baxay xadhkahoodii iyo Ulahoodii oo loogu ekeysiiyey sixirkoodii inay ordi.
(67) wuxuuna ka kasay naftiisa Cabsi Muuse. (68) waxaana nidhi ha Cabsan adigu adaa Sarreyne. (69) Tuur waxa midigtaada ku jira ha gurato waxay
sameeyeene, waxay uun sameeyeen Dhagar sixir, mana Liibaano Sixirrow meejuu
yimaaddo. (70) waxaa la riday Saaxiriintii iyagoo Sujuudi,
waxayna dheheen waxaan rumeynay Eebaha Haaruun iyo Muuse. (71)
wuxuuna yidhi (Fircoon)
miyaad u rumeyseen ka hor idankayga isagu waa kan idinku wayn ee idin baray Sixirka
waxaaan goyn Gacmihiinna iyo Lugihiinna si isdhaaf ah waxaana idinku (daldali) wadhi Jirrid
Timir, waxaadna ogaanaysaan midkanaga daran cadaab hadhidna badan. (72) waxay dhaheen ka dooran meyno waxa noo yimid oo xujo ah
iyo Eebaha na abuuray, ee xukmi waxaad xukumi, waxaad uun xukumi nolosha
adduunyo. (73) annagu waxaan rumeeynay Eebahanno
inuu noo dhaafo gafafkanaga iyo waxaad nagu qasabtay (fircoon) oo Sixira Eebaa Khayrroon oo hadhi. (74)
ruuxii u yimaadda Eebihiis (aakharo) isagoo dambiile ah waxaa u sugnaaday jahannamo kumana
dhinto dhexdeeda kumana noolaado. (75) ruuxiise u yimaadda
isagoo Mu'min ah oo falay camal fiican kuwaas waxaa u sugnaaday Jannooyinka
sare. (76) Jannooyinka nagaadiga (yey gali) ooy socoto
dhexdeeda Wabiyaal iyagoo kuwaari dhexdeeda, taasina waa abaalmarinta Ciddii
nadiif noqota. (77) waxaan dhab ugu waxyoonay (Nabi) Muuse guuri
Addoomahayga uguna yeel waddo Badda oo ingagan hana ka cabsan haleel, hana
cabsan (Badda). (78) waxaana raacay Fircoon (oo
wata) Colkiisii waxaana ka daboolay hirka
Xaggiisa wax daboolay. (79) wuxuuna
dhumiyey Fircoon Qoomkiisii mana hanuunin. (80) Banii
Israa'iilow waxaan idinka korinay Cadawgiinna, waxaana idinkula yaboohtanay (ballari) dhinieii buurta ee
midig, waxaana ku soo dejinay kor kiinna Macaan iyo Shimbir. (81) ka cuna wanaaggaan idinku Arsuqay hana ku xadgudbina
dhexdiisa, oo idinku dhaco cadhadaydu, ruuxay ku dhaedo cadhadaydu dhabbuu u
Hoobtay (halaagmay). (82) anigu waan u dhaafid badanahay ruuxii Toobad keena oo
rumeeya oo fala wanaaga oo hanuuna. (83) maxaa kaa soo
dedejiyey Qoomkaagii Muusow. (84) wuxuu yidhi (Muuse) iyagu waa kuwan
raadkaygay ku soo joogaan, waana kuu soo dag degay Eebow inaad iga raalli
noqoto. (85) wuxuu yidhi (Eebe) Annagu waxaan imtixaannay qoomkaagii gadaashaa waxaana
dhumiyey Saamiri. (86) markaasuu u
noqday (Nabi Muuse)
qoomkiisii isagoo cadhaysan oo walbahaarsan wuxuuna yidhi qoomkayow miyuuna
idiin yaboohiin Eebihiin yabooh wanaagsan, ma waxaa idinku dheeraaday korkiinna
ballankii mise waxaad doonteen inay idinku dhaedo Cadhada Eebe ood u baajiseen
ballankaygii. (87) waxay dheheen maanaan u baajin
ballankaaga awooddanada waxaase nala saaray culaysyo Alaab oo ah waxa qoomku
isku qurxinjireen waana tuurray siduu u tuuray Saamiri. (88)
wuxuuna u soo bixiyey dibi muuqal ah oo ood leh, waxayna dhaheen kani waa
Ilaahiin iyo Ilaahii Muuse wuuna halmaamay. (89)
miyeyna arkay inuusan u soo Celinayn Hadal una hananayn dhib iyo Nacfi (midna). (90) wuxuunau yidhi Haaruun mar hore qoomkayow waa uun
laydinku fidmeeyey, Eebihiinna waa Raxmaan ee i raaca, adeecana amarkayga. (91) waxay dhaheen kama
tagayno korkiisa inaan ku nagaanno intuu nooga soo noqon muuse. (92) wuxuu yidhi (muuse) Haaruunow maxaa kuu diiday markaad aragtay inay dhumeen. (93) inaadan raacin ma waxaad caasiday Amarkeygii. (94) wuxuu yidhi (Haaruun) ina hooyow hayqabanin Gadhka iyo madaxa, anigu waxaan ka
cabsaday inaad dhahdo waxaad kala gaysay Banii israa'iil dhexdooda oodan maqlin
hadalkayga. (95) wuxuu yidhi (muuse) xaalkaagu muxuu yahay Saamiriyow. (96)
wuxuuna yidhi waxaan arkay waxayna arkin, waxaana qaatay wax ka mid ah raad
rasuul (malaga)
waana tuuray saasayna ii qurxisay naftaydu. (97)
wuxuu yidhi (Muuse) tag,
waxaa kuu sugnaaday nolosha inaad dhahdo taabasho ma jirto, waxaana kuu
sugnaaday waqti aadan baajinayn, day ilaahaagii aad ahayd mid ku kor nagi (caabudi) waanu gubi markaas
waxaana ku firdhin mowjadda (badda) firdhin. (98) Eebihiin waa
uun Ilaahiinna ah kaan Eebe jirin isaga mooyee, wuuna u waasac noqday wax kasta
ogaansho. (99) saasaan kuugu qisoon (sheegi) warkii hor maray,
waxaana kaa siinay agtanada quraan. (100) ciddii ka
jeedsata xaggiisa waxay xambaari maalinta qiyaame culays (dambi). (101) iyagoo ku
waari (ciqaabta)
dhexdeeda waxaana u xumaaday iyaga maalinta qiyaame rar. (102)
waa maalinta la afuufi suurka, oon soona kulmineyno dambiilayaasha maalintaas
iyagoo indho cawlan. (103) wayna is
warsan (xansan)
dhexdooda maydaan ku nagaanin (adduunyada) Toban mooyee (maahmood) (104) anagaa og
waxay dhihi, markuu dhihi kooda ugu jid leh maydaan nagaanin maalin mooyee. (105) waxay ku warsan Buuraha waxaad dhahdaa waxaa burburin
Eebahay burburin. (106) wuxuuna ka
yeeli meel siman oo ebar ah. (107) ku arki maysid
qallooc iyo taag midna. (108) maalintaas
waxay raaci dhawaaqaha, kamana leexdaan waxayna u xasishay Cododku Eebaha
Raxmaana mana maqashid shanqadh mooyee. (109) maalintaas ma
anfacdo shafeeco cid Eebaha Raxmaana idmo oo ka raalli noqday hadalkiisa
mooyee. (110) Wuxuu ogyahay Eebe waxa hortaada
ah iyo waxa ka dambeeya mana ku koobayaan Eebe ogaansho. (111)
waxay u khuduucday Wajiyadu Eebaha nool ee wax maamula, waxaana khasaaray
ruuxii xambaara dulmi. (112) ruuxii fala
wanaag isagoo rumeeyey kama Cabsado dulmi iyo
nusqaamin midna. (113) saasaanu kugu soo dejinnay
Quraan Carabi ah uguna caddaynay ((celcelinay) dhexdiisa Gooddi inay dhawrsadaan darteed ama u timaado
xusuus (waano). (114) waxaa sarreeya Eebaha xaakimka xaqa ah, hana ku
degdein quraanka ka hor dhamayn waxyigiisa xaggaaga, waxaadna dhahdaa Eebow ii
kordhi Cilmi. (115) dhab ahaan yaan ula Ballantannay
Aadan mar hore wuuna halmaamay kama aanaan
helin niyo Adag. (116) xusuuso markaan ku nidhi
Malaa'igta u Sujuuda Aadam wayna Sujuudeen Ibliis mooyee oo diiday. (117) waxaana nidhi Aadamow kani (Ibliis) waa Colkaaga iyo colka Haweeneydaada ee yuusan idinka
bixinin janada ood dhibbooto. (118) waxaa kuu
sugnaaday inaadan ku gaajoon dhexdeeda kuna arradin. (119)
waxaana kuugu sugnaaday inaadan ku oomin dhexdeeda kuna Qorroxoobin. (120) waxaase waswaasiyey shaydaan wuxuuna yidhi Aadamow ma
ku tusiyaa Geedda waaridda iyo xukun aan gaboobayn. (121)
wayna cuneen xaggeeda waxaana u muuqday Cawradoodii, waxayna noqdeen kuwa isku
dhejiya korkooda caleenta jannadam wuu caasiyey Aadan Eebihiis wuuna leexday. (122) waxaase doortay Eebihiis wuuna ka Toobadaqbalay oo
hanuuniyey. (123) wuxuu yidhi (Eebe) ka hoobta Jannada dhammaantiin qaarkiin qaar colbuu u
yahaye, hadduu xaggayga idiinka yimaaddo hanuun ruuxii raaca hanuunkeyga ma
dhumo (adduunka) mana
xumaado (aakhiro). (124) ruuxisa ka jeedsada xuskeyga (Quraanka) waxaa u sugnaaday nolol cidhiidhi ah, waxaana soo
kulminaynaa maalinta qiyaame isagoo arag La'. (125)
wuxuuna dhihi Eebow maxaad ii soo kulmisay (keentay) anoo arag la' oona ahaa arke (adduunkii). (126) wuxuu yidhaa (Eebe) waa saas waxaa kuu
timid aayadahanaga waadna halmaantay saasaana maanta lagaaga tagi (sida halmaan). (127) saasaan ku abaal marinaa ciddii xadgudubta oon rumayn
aayaadka Eebihiis cadaabka aakhiraana daran oo hadhid badan. (128) miyuuna u caddayn Gaalada intaan halaagnay hortood
quruumo iyagoo ku socda guryahooda, taasna calaamaa ugu sugan kuwa caqliga leh.
(129) haddayna jirin kalimad u hor martay Eebahaa iyo muddo
maga caaban wuxuu ahaan lahaa cadaabku mid ku soo deg dega. (130) ee ku samir waxay sheegi kuna tasbiixso adoo mahadda
Eebahaa ku dheehan ka hor qorrax soo bax iyo ka hor dhicidda, saacadaha habeenkiina
tasbiixso (Tuko) iyo
darfaha maalinta inaad raalli noqoto. (131) hawtaagin
indhahaaga waxaan ugu raaxaynay nooc ka mid ah oo quraxda nolashaa adduun si
aan ugu fidnayno, rizqiga Eebahaa yaase khayrroon oo hadhid badan. (132) far ehelkaaga salaadda kuna samir korkeeda ku
warsanmayno rizqiye annagaa ku arzuqi cidhibta (fiicana) waxaa iska leh dhawrsashada. (133)
waxay dheheen gaaladii muu noola yimaaddo aayad xagga Eebihiis ka timid,
miyuuna u imaanin Maraggii wixii ku sugnaa Kutubihii hore. (134)
haddaan ku halaagno Cadaab Rasuulka (iyo Quraanka) ka hor waxay dhihilahaayeen Eebahannow maxaad noogu diri
wayday rasuul oon raacno aayaadkaaga ka hor dullowganaga iyo khasaarahanaga. (135) waxaad dhahdaa (Nabiyow) dhammaan way sugi ee suga, waxaad ogaan doontaan cidda
jidka toosan iyo cidda hanuunsane.