Part 30

 

Chapter 78 (Sura 78)

1Нима ҳақида сўрашади?

2Улкан, муҳим хабар ҳақида (сўрашади).

3Шундай хабарки, у(мушрик)лар) унинг ҳақида ихтилоф қиларлар.

4Йўқ! Улар тезда биларлар!

5Яна йўқ! Улар тезда биларлар! (Мушриклар азобни тортганларида қайта тирилиш нима эканлигини, унинг бўлиши ҳеч шубҳасиз ҳақ эканини албатта биладилар.)

6Ерни тўшаб қўймадикми?

7Ва тоғларни қозиқ (қилиб қўймадикми?).

8Ва сизларни жуфт қилиб яратдик.

9Ва уйқуларингизни роҳат қилиб қўйдик.

10Ва кечасини либос қилиб қўйдик.

11Ва кундузни тириклик қилдик.

12Тепаларнгизга етти мустаҳкам (осмон)ни бино қилдик.

13Ва шуъла таратувчи чироқ ҳам қилдик.

14Ва сиқилган(булут)лардан оқувчи сувлар туширдик.

15У(сув) билан дон ва наботот чиқаришимиз учун.

16Ва дарахтлари бир-бирига киришган бўстонлар.

17Албатта, ажрим куни вақти белгиланган эди.

18У кунда сурга пуфланур ва сизлар тўп-тўп бўлиб келурсизлар.

19Осмон ёрилиб, эшик-эшиклар очилур.

20Тоғлар ўрнидан кўчирилиб, саробга айланур.

21Албатта, жаҳаннам пойлаб турувчи эди.

22Туғёнга кетганларга қайтар жойдир.

23Улар унда замонлар бўйи қолувчилардир.

24Улар унда совуқни ҳам, шаробни ҳам татий олмаслар.

25Магар қайноқ сув ва йирингни (татирлар).

26Мувофиқ жазо ўлароқ.

27Чунки улар ҳисоб-китоб бўлишига ишонмасдилар.

28Ва Бизнинг оятлариимизни ёлғон дейишган эди, ёлғон!.

29Биз барча нарсани китобга жамлаб қўйганмиз.

30Бас, татиб кўринглар, сизларга азобдан бошқа ҳеч нарсани зиёда қилмасмиз.

31Албатта, тақводорларга ютуқ бордир:

32Боғ-роғлар, узумзорлар бордир.

33Ва янги бўйи етган бир хил ёшдаги қизлар бордир.

34Ва тўлдирилган қадаҳлар бордир.

35У ерда бекорчи гапларни ҳам, ёлғон гапларни ҳам эшитмаслар.

36Роббингдан мукофот, совға ҳисобидандир.

37У осмонлар, ер ва уларнинг орасидаги барча нарсаларнинг Роббиси, Роҳмандир, Унинг ҳузурида ҳеч ким хитоб қилишга қодир бўлмас.

38Ўша кунда Руҳ ва фаришталар саф бўлиб турадир. Роҳман изн берганлар ва тўғри сўзлаганлардан ўзгалар гапира олмаслар.

39У ҳақ кундир. Ким хоҳласа, ўз Роббисига қайтар йўл оладир.

40Албатта, Биз сизларни яқин келажакдаги азобдан қўрқитдик. У кунда, ҳар киши (қўли) тақдим қилган нарсага назар соладир. Ва кофир «кошки тупроқ бўлиб кетсам»,–дейдир.

Chapter 79 (Sura 79)

1Шиддат билан (кофир) жонни суғуриб олувчи(фаришта)лар билан қасам.

2Юмшоқлик билан (мўмин) жонни олувчи (фаришта)лар билан қасам.

3Сузиб юрувчи (фаришта)лар билан қасам.

4Ўзишда мусобақа қилувчи (фаришта)лар билан қасам.

5Амрнинг тадбирини қилувчи (фаришта)лар билан қасам.

6Изтиробга тушувчи изтиробга тушган кунда.

7Унга эргашувчи эргашар.

8Ўша кунда қалблар хавфга тўлар.

9Уларнинг кўзлари қўрқинчга тўлар.

10Улар:«Биз ортга қайтариламизми?

11Чириган суяк бўлганимиздан кейин ҳам-а?

12Агар шундоқ бўлса, бу ҳасратий қайтиш-ку?» дерлар.

13Албатта, у(қиёмат) бир қичқириқдан бошқа нарса эмас.

14Кўрибсизки, улар қиёмат майдонида турибди-да.

15Сенга Мусонинг хабари келдими?

16Қачонки Роббиси унга муқаддас Тува водийсида нидо қилди:

17«Фиръавн ҳузурига бор, албатта у туғёнга кетди.

18Бас унга айт: «Сенда покланишга (рағбат) борми?

19Ва сени Роббингга ҳидоят қилсам, шоядки (Ундан) қўрқсанг», деб»

20Ва унга улкан аломатни кўрсатди.

21Ул уни ёлғонга чиқарди ва осий бўлди.

22Сўнг ортига ўгирилиб тезлаб кетди¬.

23Кейин (одамларни) тўплаб нидо қилди.

24Ва, мен сизларнинг энг олий Роббингизман, деди.

25Бас Аллоҳ уни аввалги ва охирги гуноҳлари учун азобга олди.

26Албатта, бунда қўрқадиганлар учун ибрат бордир.

27Сизларни яратиш қийинми ёки У зот бино қилган осмонними?

28Унинг шифтини юқори кўтарди ва бекаму кўст, мустаҳкам қилиб қўйди.

29Кечасини қоронғу ва кундузини ёруғ қилди.

30Ва ундан сўнг ерни тухум шаклида қилди.

31Ундан сувни, ўт-ўланларни чиқарди.

32Ва тоғларни собит қилди.

33Сизларга ва чорваларингизга манфаат бўлсин учун.

34Вақтики катта ғолиб (қиёмат) келса.

35У куни инсон қилган ишларини эслайдир.

36Ва жаҳаннам кўрадиганларга зоҳир қилинадир.

37Аммо кимики туғёнга кетиб, ҳаддидан ошган бўлса

38Ва бу дунё ҳаётини устун қўйган бўлса,

39Бас, албатта, Жаҳийм ўрин бўладир.

40Ва, аммо ким Роббисининг мақомидан қўрққан ва ўз нафсини ҳаволаниб кетишидан қайтарган бўлса.

41Бас, албатта, жаннат ўрин бўладир.

42Сендан, қиёмат қачон бўлур? деб сўрарлар.

43Унинг зикрини сен қандоқ билардинг.

44Унинг интиҳоси Роббингга хосдир.

45Албатта сен ун(қиёмат)дан қўрққанларга огоҳлантирувчисан, холос.

46Уни кўрган кунлари худди бу дунёда бир кеча ёки кундуздан бошқа турмаганга ўхшарлар.

Chapter 80 (Sura 80)

1Афтини буриштирди ва юз ўгирди.

2Кўзи кўр киши ҳузурига келганда.

3Қаердан биласан, эҳтимол, у покланар.

4Ёки насиҳат олар ва мавъиза унга манфаат берар.

5Аммо истиғно қилганга бўлса...

6Сен у томонга интиласан.

7У покланмаса, сени ҳеч ким маломат қилмас.

8Аммо ҳузурингга шошилиб келган.

9Ва (Аллоҳдан) қўрққан ҳолда бўлгандан эса...

10Бас, Сен ундан машғул бўласан.

11Йўқ! Албатта у(оят)лар эслатмадир.

12Ким хоҳласа уни эслайдир.

13Ҳурматланган саҳифалардадир.

14Олий қадардирлар, поклангандирлар.

15Элчи(фаришта)лар қўлларидадир.

16Улар ҳурматланган ва ўта яхшидирлар.

17(Кофир) инсонга лаънат бўлсин, унинг кофирлиги қандоқ шиддатли бўлди.

18Уни қайси нарсадан яратди?

19Нутфадан яратди. Уни яратди ва унни ўлчовли қилди.

20Сўнгра чиқиш йўлини осон қилди.

21Сўнгра ўлдирди ва қабрга киритди.

22Сўнгра қачон хоҳласа, уни қайта тирилтиради.

23Йўқ ундоқ эмас! У ўзига У зот қилган амрни бажармади.

24Инсон ўз таомига назар солсин.

25Албатта, Биз сувни роса қуйиб қўйдик.

26Сўнгра ерни ўзига хос ёрдик.

27Биз унда дон ўстириб қўйдик.

28Ва узум ва кўкларни ҳам.

29Ва зайтун ва хурмоларни ҳам.

30Ва тиғиз боғларни ҳам.

31Ва меваларни ва ўт-ўланларни ҳам.

32Сизларга ва чорваларингизга манфаат бўлсин, деб.

33Вақтики қулоқларни кар қилувчи овоз келса.

34У кунда киши қочадир; ўз ака-укасидан.

35Ва онаси ва отасидан.

36Ва хотини ва бола-чақасидан.

37У кунда улардан ҳар бир шахсни овора қилувчи ўз иши бор.

38У кунда порлоқ чеҳралар бор.

39Улар кулгу билан тўла, етган хушхабардан хурсанд.

40У кунда ғубор босган чеҳралар бор.

41Устини зулмат қоплаган.

42Улар, ана ўшалар, кофирлар ва фожирлардир.

Chapter 81 (Sura 81)

1Вақтики, қуёшни буклаб, ўралса.

2Ва, вақтики, юлдузлар сочилиб кетса.

3Ва, вақтики, тоғлар сайр қилдирилса.

4Ва, вақтики, ҳомиласига ўн ой тўлган туялар қаровсиз қолса.

5Ва, вақтики, ваҳший ҳайвонлар бир жойга тўпланса.

6Ва, вақтики, денгизлар аланга олиб ёнса.

7Ва вақтики, нафслар жуфтлаштирилса. (Яъни, руҳ танага қайтарилиб, икковлари бирлашсалар.)

8Ва вақтики, тириклай кўмилган қиздан сўралса.

9У нима гуноҳ учун ўлдирилган?

10Ва, вақтики, саҳифалар нашр қилинса.

11Ва, вақтики, осмон қўпорилса.

12Ва, вақтики, жаҳаннам қиздирилса.

13Ва, вақтики, жаннат яқинлаштирилса.

14Ҳар бир жон нима ҳозирланганини билади.

15(Кундузи) махфий бўлувчи(юлдуз)лар билан қасам.

16(Кечалари) юрувчи, беркинувчи(юлдуз)лар билан қасам.

17Қоронғулиги билан кириб келган кеча билан қасам.

18Нафас олиб, кириб келган тонг билан қасам.

19Албатта у(Қуръон) карамли Расулнинг сўзидир.

20У қувватлидир. Арш эгаси ҳузурида мартабаси олийдир.

21Итоат қилинган, омонатли.

22Сизнинг соҳибингиз мажнун эмас.

23Батаҳқиқ ул ани очиқ-ойдин уфқда кўрди. (Муҳаммад с. а.в. Жиброилни очиқ-ойдин уфқда ўз кўзлари билан асл яратилишида кўрдилар.)

24Ва у ғайбга бахил эмас.

25Ва у(Қуръон) тошбўрон қилинган шайтоннинг сўзи эмас.

26Бас, қаёққа кетмоқдасиз?!

27У (Қуръон) оламларга эслатмадан бошқа нарса эмас.

28Сизлардан мустақим бўлишни хоҳловчилар учун.

29Оламларнинг Роббиси Аллоҳ хоҳламаса, сизлар хоҳлай олмассизлар. (Ҳар бир нарса Аллоҳнинг хоҳишига боғлиқ. Ҳар бир нарса Аллоҳ таолонинг хоҳиши ила бўлади.)

Chapter 82 (Sura 82)

1Вақтики, осмон ёрилса.

2Ва, вақтики, юлдузлар сочилиб кетса.

3Ва, вақтики, денгизлар портлатилса.

4Ва, вақтики, қабрлар остин-устин бўлса.

5Ҳар бир жон нимани тақдим қилдию, нимани таъхир қилди- билади.

6Эй Инсон! Сени карамли Роббинг ҳақида нима ғурурга кетказди?!

7У сени тўла-тўкис ва мўътадил қилиб яратган зотдир.

8Ўзи хоҳлаган суратда сени таркиб қилди.

9Йўқ! Балки, сиз жазони ёлғонга чиқармоқдасиз!

10Ҳолбуки, устингиздан кузатиб турувчилар бордир.

11Улар ҳурматли, ёзиб тургувчилардир.

12Улар нима қилаётганингизни биладир.

13Албатта, яхшилар жаннатдадир.

14Ва албатта, фожирлар жаҳаннамдадир.

15Улар у ерга қиёмат куни кирадир.

16Ва улар ундан ғойиб бўла олмайдир.

17Ва жазо куни нима эканини сенга нима билдирди?

18Сўнг жазо куни нима эканини сенга нима билдирди?

19Ўша кунда ҳеч бир жон бошқа бир жон учун бирор нарса қилиш имконига молик эмасдир. У кунда барча иш Аллоҳнинг Ўзига хосдир.

Chapter 83 (Sura 83)

1Вайл (вой) бўлсин, ўлчовдан уриб қолувчиларга.

2Улар одамлардан нарса ўлчаб олсалар, тўлиқ оларлар.

3Ва агар одамларга ўлчаб ёки тортиб берсалар, камайтирарлар.

4Ана шулар, албатта, қайта тирилтирилишларини ўйламайдиларми?

5Улуғ бир кунда.

6У кунда, одамлар оламлар Роббиси ҳузурида тик турарлар.

7Йўқ! Албатта фожирларларнинг китоби «сижжин»дадир.

8«Сижжин» қандай нарса эканини сенга нима билдирди?! (Сижжин нима эканини қаердан ҳам билардинг, унинг моҳияти шундоқ каттаки, сен уни идрок эта олмайсан. Билиб қўй!)

9У ёзилган китобдур.

10Ўша кунда ёлғонга чиқарувчиларга вайл бўлсин!

11Улар жазо кунини ёлғонга чиқарарлар.

12У кунни ҳаддан ошувчи ва ўта гуноҳкорлардан бошқалар ёлғонга чиқармаслар.

13Қачон унга оятларимиз тиловат қилинса, «авалгиларнинг афсоналари», дер.

14Йўқ! Уларнинг қилган касблари қалбларига моғор бўлиб ўрнашиб қолган, холос.

15Йўқ! Албатта, улар ўша кунда ўз Роббиларини кўришдан тўсиларлар.

16Сўнгра улар албатта жаҳиймга кирувчидирлар.

17Сўнгра, мана бу, сизлар ёлғонга чиқариб юрган нарса, дейилар.

18Йўқ! Албатта аброрларнинг китоби «Иллиййун»дадир.

19«Иллиййун» қандоқ нарса эканини сенга нима билдирди?!

20У ёзилган китобдур.

21Унга муқарраб(фаришта)лар шоҳид бўларлар.

22Албатта, аброрлар жаннати найимдадирлар.

23Пардали баланд сўрилар устида назар солиб турарлар.

24Уларнинг чеҳраларидан жаннат равнақини билиб оларсан.

25Улар муҳрланган, ниҳоятда пок, шаробдан ичарлар.

26У(шароб)нинг хотимаси мискдир. Ва шу нарса учун мусобақа қилувчилар мусобақа қилсинлар.

27У(шароб)нинг аралашмаси «тасним»дандир.

28У(Тасним) бир булоқдирки, ундан муқарраблар ичарлар.

29Албатта жиноят қилганлар иймон келтирганлар устидан кулар эдилар.

30Агар ул(мўмин)лар аларнинг ёнидан ўтсалар, масхаралаб, ишоралар қила эдилар.

31Агар у(кофир)лар ўз аҳллари ҳузурига қайтиб борсалар, ҳузурланиб қайтиб борар эдилар.

32Ва агар у(мўмин)ларни кўрсалар, «албатта ановилар адашганлар», дер эдилар.

33Ҳолбуки, улар а(мўмин)лар устидан кузатувчи қилиб юборилган эмаслар!

34Энди, бу Кунда иймон келтирганлар кофирлар устидан куларлар.

35Пардали, баланд сўрилар устида назар солиб турарлар.

36Кофирлар қилган ишларининг «савобини» олар миканлар?!

Chapter 84 (Sura 84)

1Вақтики, осмон ёрилса.

2Ва у (осмон) ўз Роббисига қулоқ осди ва шундоқ бўлиши керак эди.

3Ва, вақтики, ер чўзилса.

4Ва ўз ичидаги нарсаларни отиб чиқариб, холи қолса.

5Ва у (ер) ўз Роббисига қулоқ осди ва шундоқ бўлиши керак эди.

6Эй инсон! Албатта сен Роббингга йўлиққунингча, ҳаракату уринишда бўларсан ва охири унга йўлиқарсан.

7Аммо кимнинг китоби ўнг тарафдан берилса.

8Тезда, осонгина ҳисоб қилинар.

9Ва аҳли ҳузурига хурсанд ҳолда қайтиб борар.

10Ва, аммо, кимнинг китоби орқа тарафдан берилса.

11У тезда ўзига ҳалокатни чақирар.

12Ва қизиб турган дўзахга кирар.

13Чунки, у(бу дунёда) ўз аҳли билан хурсанд бўлиб ўтган эди. (Охиратни ҳеч ҳам ўйламаган эди. Фақат айшу ишрат, кўнгилхуши пайидан бўлган эди. Ғофил бўлиб, ўз аҳли ила беш кунлик дунёнинг матоҳига эришиш учун ҳаракат қилган эди. Шунинг учун энди қизиб турган дўзахда азобланмоқда.)

14Чунки, у ҳеч қачон орқага қайтмасликни ўйлаган эди.

15Ҳа! Албатта, Роббиси уни доим кўриб турувчи эди.

16Шафақ билан қасамки.

17Кечаси ва у ўраб олган нарсалар билан қасамки.

18Ва тўлин ой билан қасамки.

19Албатта, сизлар табақама-табақа минасизлар.

20Нима бўлган уларга, иймон келтирмаслар?!

21Ва агар уларга Қуръон ўқилса, сажда қилмаслар?! (Кимки бу оятларни ўқиб ёки эшитиб сажда қилмаган одам гуноҳкор бўлади.)

22Балки кофирлар ёлғонга чиқарарлар.

23Улар қалбларида нимани сақлаётганларини Аллоҳнинг Ўзи билар.

24Уларга аламли азобнинг «башоратини» бер.

25Магар иймон келтирганларга ва яхши амаллар қилганларга, уларга миннатсиз, узлуксиз ажрлар бордир.

Chapter 85 (Sura 85)

1Буржлар эгаси бўлган осмон билан қасам.

2Ва ваъда қилинган кун билан қасам.

3Гувоҳлик берувчи ва гувоҳлик берилган билан қасам.

4«Ухдуд» эгаларига лаънат бўлсин.

5У (Ухдуд) ёқилғиси кўп, қаттиқ исиган оловдир.

6У(кофир)лар а(чуқур)лар атрофида ўтирибдилар.

7Ва улар мўминларга қилаётган нарсаларига ўзлари ҳозирдирлар.

8Ва (улар) мўминлардан Азиз, Ҳамид Аллоҳга бўлган иймондан бошқа «айб» топа олмадилар.

9У шундай зотки, осмонлару ернинг мулки Унга хосдир ва Аллоҳ ҳар бир нарсага Ўзи гувоҳдир.

10Албатта, мўмин ва мўминаларни фитна қилиб, сўнгра тавба қилмаганларга, ана ўшаларга, жаҳаннам азоби ва куйдирувчи азоб бор.

11Албатта, иймон келтирган ва солиҳ амал қилганларга, уларга, остидан анҳорлар оқиб турган жаннат бор. Бу эса ниҳоятда улкан ютуқдир.

12Албатта, Роббингнинг чангали жуда ҳам шиддатлидир.

13Албатта, У Ўзи бошлар ва қайтарар. (Йўқдан бор қилар ва ўлганни ҳаётга қайтарар)

14Ва У мағфират қилувчи, муҳаббати зўр зотдир.

15У Арш эгаси ҳамда қадри улуғ зотдир.

16У нимани хоҳласа, қила олувчи зотдир.

17Сенга аскарларнинг хабари келдими?

18Фиръавн ва Самуднинг.

19Балки кофирлар ёлғонга чиқаришдадир?

20Ҳолбуки, Аллоҳ уларнинг ортидан иҳота қилиб турувчидир.

21Йўқ! У Қуръони мажиддур.

22У Лавҳул- Маҳфуздадир. (Лавҳул- Маҳфуз Аллоҳни ҳузурида бўлиб, унга ҳеч қандай ўзгариш кириши мумкин эмас.)

Chapter 86 (Sura 86)

1Осмон билан қасам ва ториқ билан қасам.

2Ториқ нималигини сенга не билдирди?

3У нур сочиб турувчи юлдуздир.

4Ҳеч бир жон йўқки, унинг ҳифз қилиб турувчиси бўлмаса.

5Инсон нимадан яралганига назар солсин.

6У отилиб чиқувчи сувдан яратилгандир.

7У (сув) сулб (умуртқа) ва тароиб (кўкрак суяги) орасидан чиқадир.

8Албатта У зот уни қайта тирилтиришга қодирдир.

9Сирлар фош бўладиган кундадир.

10Бас, (ўшанда) у(инсон)да қувват ҳам, нусрат берувчи ҳам бўлмайдир.

11Қайтувчи (ёмғир) соҳиби бўлган осмон билан қасам.

12Ёриб чиқувчи эгаси бўлган ер билан қасам.

13Албатта у(Қуръон) ажратувчи сўздир.

14Ва у ҳазил эмасдир.

15Албатта улар ҳийла-найранг қиларлар.

16Ва Мен ҳам ҳийла қилурман. (Яъни, ҳийласига яраша жазо берурман.)

17Муҳлат бер кофирларга, уларга озгина муҳлат бер. (Яъни, уларга азоб келмаётганидан шошилма, ҳаммасининг вақти, соати бор.)

Chapter 87 (Sura 87)

1Олий қадар бўлган Роббинг исмини поклаб ёд эт.

2У яратган ва мутаносиб қилган зотдир.

3У ўлчовли қилган ва ҳидоятга бошлаган зотдир.

4У ўт-ўланни чиқарган зотдир.

5Бас, У уни қорайган хашак қилган зотдир.

6Биз сенга қироат қилдирамиз, бас, эсдан чиқармайссан.

7Магар Аллоҳ хоҳлаганини. Албатта, У ошкорни ҳам, махфий нарсани ҳам биладир.

8Ва сени осон йўлга муяссар қилармиз.

9Бас, агар эслатиш манфаат берса, эслатгин.

10Албатта, қўрққан эсга оладир.

11Ва бадбахт ундан четда бўладир.

12У катта оловга кирадир.

13Сўнгра унинг ичида ўлмай ҳам, тирилмай ҳам қоладир.

14Батаҳқиқ, ким пок бўлса, ютуқ топадир.

15Ва Роббиси исмини зикр қилса ва намоз ўқиса ҳамдир.

16Лекин, сизлар дунё ҳаётини устун қўясизлар.

17Ҳолбуки, охират яхшироқ ва боқийроқдир.

18Албатта, бу аввалги саҳифаларда бордир.

19Иброҳим ва Мусо саҳифаларидадир.

Chapter 88 (Sura 88)

1Батаҳқиқ сенга ғошия хабари келди.

2Ўшал кунда бир чеҳралар қўрқувчидир.

3Улар амал қилуви ва чарчавчидир.

4Улар ўта қизиган оловга кирарлар.

5Улар қайнаб турган булоқдан суғориларлар.

6Уларга тикандан бошқа таом йўқ.

7У на семиртирмас ва на очликни кетказмас.

8Ўшал кунда бир чеҳралар неъматланувчидир.

9Улар ўз ишларидан розидир.

10Улар олий жаннатдадир.

11Унда улар бекорчи гапни эшитмасдир.

12Унда оқиб турган булоқлар бор.

13Унда баланд-баланд сўрилар бор.

14Ва тайёрлаб қўйилган қадаҳлар бор.

15Ва саф-саф тизилган ёстиқлар бор.

16Ҳамма ёққа тўшалган гиламлар бор.

17Улар назар солмасларми; Туянинг қандай яратилганига?

18Ва осмонни қандоқ кўтарилганига?

19Ва тоғларнинг қандоқ ўрнаштирилганига?

20Ва ерни қандоқ текислаб қўйилганига?

21Бас, эслатгин, сен, албатта, эслатувчидирсан.

22Сен улар устидан ҳукмингни ўтказувчи эмассан.

23Лекин, ким юз ўгирса ва кофир бўлса.

24Бас, уни Аллоҳ катта азоб билан азоблайдир.

25Албатта уларнинг қайтиши Бизгадир.

26Сўнгра, албатта, уларнинг ҳисоб-китоби ҳам Биздадир.

Chapter 89 (Sura 89)

1Фажр билан қасам.

2Ва ўн кеча билан қасам. (Уламоларимиз, ушбу оятдаги ўн кечадан мурод Рамазон ойининг охирги ўн кечаси, уларда Лайлатул қадр кечаси ҳам бор, деганлар.)

3Жуфту тоқ билан қасам.

4Ва юрилган тун билан қасам.

5Мана шуларда ақл эгаси учун (қаноатлантирувчи) қасам бордир?!

6Сен Роббинг Одга қандай (муомала) қилганинни билмадингми?

7Баланд устунли «Ирам»га.

8Унинг мисли бошқа диёрларда халқ қилинмаганга.

9Ва водийда харсанг тошларни кесган Самудга. ( Роббинг нима қилганини билмадингми?)

10Ва кўп аскарлари бор Фиръавнга. (Роббинг нима қилганини билмадингми?)

11Улар турли ўлкаларда туғёнга кетган эдилар.

12Улар у(ўлка)ларда бузғунчиликни кўпайтирдилар.

13Бас, Роббинг уларнинг бошига турли азобларни қуйди.

14Албатта, Роббинг кузатиб турувчидир. (У ким нима қилаётганини ўта аниқлик билан кузатиб туради. Кузатиб туриб туғёнга кетган, ҳаддидан ошган ва зулм қилганларнинг жазосини беради.)

15Бас, қачон инсонни Роббиси синаш учун икром қилса ва неъмат берса: «Мени Роббим икром қилди», дейдир.

16Бас, қачон Роббиси синаш учун ризқини тор қилиб қўйса: «Роббим мени хорлади», дейдир.

17Йўқ! Балки Сизлар етимларни икром қилмассизлар.

18Бир-бирингизни мискинларга таом беришга ундамассизлар.

19Ва меросни шиддатла ейсизлар.

20Ва молни кўп яхши кўрасизлар.

21Йўқ! Вақтики, ер зилзилага тушиб парча-парча бўлиб кетса.

22Ва Роббинг ва фаришталар саф-саф бўлиб келса.

23Ва ўша кунда жаҳаннамни келтирилса, ўша кунда инсон эслайдир. Лекин бу эслашдан энди не фойда?!

24У, афсуски, (охират) ҳаётимга ҳам бирор нарса тақдим қилсам бўлар экан, дейдир.

25Бас, ўша кунда Аллоҳнинг азобига ўхшаш азобла ҳеч ким азобламас.

26Ва Унинг боғлашига ўхшаш ҳеч ким боғламас.

27Эй хотиржам нафс!

28Роббингга сен Ундан, У сендан рози бўлган ҳолингда қайт!

29Бас, бандаларим ичига киргин!

30Ва жаннатимга киргин!

Chapter 90 (Sura 90)

1Мана шу шаҳар билан қасам.

2Сен муқим турган бу шаҳарла.

3Ва волид ва ундан тарқаган валадлар билан қасам.

4Батаҳқиқ, Биз инсонни машаққатда яратдик.

5У инсон унга ҳеч кимнинг кучи етмайди, деб ҳисоблайдими?

6У, кўплаб мол-дунё нафақа қилдим, дейдир. (Мол-дунё билан ғурурга кетганларга яхшилик йўлида эҳсон қил, деб айтилса, юқоридаги гапни айтишади. Ваҳоланки, яхшилик йўлида ҳеч нарса сарфламаган бўлади.)

7У инсон уни биров кўрмади, деб ўйлайдими?

8Биз унга икки кўзни бермадикми?

9Ва тилни ва икки лабни (бермадикми?)

10Ва Биз уни икки: (яхши ва ёмон) йўлга йўллаб қўйдик.

11Бас, у довон ошиб ўтмади.

12Довон қандоқ нарса эканини сенга нима билдирди?

13У қул озод қилишдир.

14Ёки очарчилик кунида таом беришдир.

15Қариндош етимларга.

16Ёки тупроққа қориган мискинларга.

17Сўнгра иймон келтирганлар ва бир-бирини сабрга, меҳр-шафқатга чақирганлар бўлса.

18Ана ўшалар ўнг томон эгаларидир.

19Оятларимизга куфр келтирганлар, улар, чап томон эгаларидир.

20Уларни чиқиб бўлмайдиган ўт-олов ўраб олгандир.

Chapter 91 (Sura 91)

1Қуёш билан ва унинг зиёси билан қасам.

2Унинг ортидан келадиган Ой билан қасам.

3Ва у(қуёш)ни равшан кўрсатган наҳор билан қасам.

4Ва у(қуёш)ни қоплаган тун билан қасам.

5Ва осмон билан ва унинг бино қилиниши билан қасам.

6Ва ер билан ва унинг тўшалиши билан қасам.

7Ва нафс билан ва унинг бекам-кўст қилиб яратилиши билан қасам.

8Бас, у(нафс)га фужурини ва тақвосини билдирди.

9Батаҳқиқ, ким у(нафс)ни покласа, ютуққа эришади.

10Ва батаҳқиқ, ким у(нафс)ни кирласа, ноумид бўлади.

11Самуд қавми ўз туғёни ила ( Пай ғамбарини) ёлғонга чиқарди.

12Вақтики, (ундаги) энг бадбахт шахс шошилиб турди.

13Бас, уларга Аллоҳнинг Расули «Аллоҳнинг туясига ва унинг сувига тегманглар», деди.

14Бас, уни ёлғончига чиқаришди ва ул(туяни) сўйишди.

15Ва У зот бу ишнинг оқибатидан қўрқмайди. (Бу дунёнинг подшоҳлари ўзларининг қилган ишларидан, оқибати нима бўларкин, деб ҳадиксираб турадилар. Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло эса бундай хавфдан мустаснодир.)

Chapter 92 (Sura 92)

1Туннинг қоплаб келаётган пайти билан қасам.

2Наҳорнинг тажалли пайти билан қасам.

3Эркак ва урғочининг яратилиши билан қасам.

4Албатта, сизларнинг ишларингиз турличадур.

5Аммо кимки (ато) берса ва тақво қилса.

6Ва гўзал(сўз)ни тасдиқ қилса.

7Бас, Биз уни осонга муяссар қиламиз.

8Аммо кимки бахиллик ва истиғно қилса.

9Ва гўзал(сўз)ни ёлғонга чиқарса.

10Бас, Биз уни қийинга муяссар қиламиз.

11У қулаган вақтда унга мол-мулки фойда бермас.

12Албатта, ҳидоятга бошлаш Бизнинг зиммамиздадир.

13Албатта, ҳам охират ва ҳам бу дунё Бизникидир.

14Бас, Мен сизларни (алангаси авж олиб турган) ўтдан огоҳлантирдим.

15У(ўт)га бадбахтдан бошқа ҳеч ким кирмас.

16Ўша ёлғонга чиқарган ва юз ўгирган эди.

17Ва албатта, ундан тақводор банда четда қолади.

18У бойлигини сарфлайди ва ўзини поклайди.

19Унда бирор кишининг қайтарилиши лозим яхшилиги йўқ эди.

20Фақатгина олий мақом Роббисининг розилигини сўраб қилади.

21Ва у албатта тезда рози бўлади.

Chapter 93 (Sura 93)

1Чошгоҳ билан қасам.

2Сукунатга чўмган тун билан қасам.

3Роббинг сени тарк қилмади ва ғазаб ҳам қилмади. (Ушбу ояти карима мушриклар, Муҳаммаднинг Роббиси унга ғазаб қилди, уни тарк этди, деб гап тарқатганларида раддия сифатида тушгандир.)

4Ва, албатта, охират сен учун бу дунёдан яхшидир.

5Ва тезда Роббинг сенга ато қиладир ва сен рози бўлурсан.

6У сени етим топиб, жойлаб қўймадими?

7Ва У сени ҳайрон топиб, ҳидоятга бошламадими?

8Ва У сени камбағал топиб, бой қилмадими?

9Аммо етимга қаҳр қилма.

10Ва, аммо, «соил»га зажр қилма. («Соил» келганда–бирор нарсаси бўлса бериши, бўлмаса яхши муомала қилиши керак.)

11Ва, аммо, Роббингнинг берган неъмати ҳақида сўзла.

Chapter 94 (Sura 94)

1Сенинг кўксингни кенг қилиб қўймадикми?

2Ва сенинг юкингни енгиллатмадикми?

3У сенинг елкангни босиб турган эди.

4Ва сенинг зикрингни юқори кўтардик.

5Бас, албатта, бир қийинчилик билан осончилик бордир.

6Албатта, бир қийинчилик билан осончилик бордир.

7Фориғ бўлсанг, ибодатига урингин.

8Ва фақат Роббингга рағбат қил.

Chapter 95 (Sura 95)

1Анжир билан қасам ва зайтун билан қасам.

2Ва Тури Сийно билан қасам.

3Ва мана бу, эминлик юрти (Макка) билан қасам.

4Батаҳқиқ, Биз инсонни энг яхши суратда яратдик.

5Сўнгра уни асфала сафилинга қайтардик. (Инсон Яратганига ибодатда бўлса, фариштадан ҳам афзалроқ мартабага эришди. Аммо ҳавои нафси, ҳайвоний хирслари ақлидан устун келиб нафснинг айтганидан юрадиган бўлса, ҳайвондан ҳам баттар ҳолатга тушади. Ана ўшанда асфала сафилинни кўраверади.)

6Магар иймон келтирганлар ва яхши амаллар қилганларга миннатсиз ва узлуксиз ажрлар бордир.

7Бас, сени нима охиратни ёлғонга чиқаришга олиб келади (эй кофир)?

8Аллоҳ ҳукм қилгувчиларнинг энг ҳикматлиси эмасми?!

Chapter 96 (Sura 96)

1Яратган Роббинг номи билан ўқи.

2У инсонни алақдан яратди.

3Ўқи! Ва Роббинг энг карамлидир!

4У қалам билан илм ўргатгандир.

5У инсонга у билмаган нарсани ўргатди.

6Йўқ! Албатта инсон туғёнга кетадир.

7Ўзини бой кўргани учун.

8Албатта, қайтиб бориш Роббингадир.

9Қайтарганни кўрдингми?!

10Бандани намоз ўқиётганида?! (Макка мушриклари раҳбари Абу Жаҳл, Муҳаммадни Каъба ёнида намоз ўқиётганини кўрсам, бўйнидан оёғим билан босаман, деган экан. Шунга биноан бу оятлардаги намоз ўқувчидан мурод Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам, намоздан қайтарувчи эса Абу Жаҳлдир.)

11Айт-чи, агар ўша ҳидоятда бўлса.

12Ёки тақвога амр қилса.

13Айт-чи, ўша ёлғонга чиқарса ва юз ўгирса.

14Албатта Аллоҳ уни кўришини билмасми?!

15Йўқ! Агар қайтмаса, пешонасидан шиддатла тутамиз.

16Ёлғончи, хатокор пешонасидан.

17Бас, ўз тўпини чақирсин.

18Биз ҳам забонияларни чақирамиз. (Яъни, дўзахийларни азобловчи фаришталарни.)

19Йўқ! Сен унга итоат қилма! Сажда қил ва қурбат ҳосил қил. (Ушбу оят сажда оятларидандир. Имом Муслим улкан саҳобий Абу Ҳурайра р. а.дан ривоят қилган ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Банда Аллоҳга энг яқин бўлган пайти–сажда пайтидир, у пайтда дуони кўп қилинглар»,–деганлар.)

Chapter 97 (Sura 97)

1Албатта, Биз у(Қуръон)ни Лайлатул Қадр да туширдик.

2Лайлатул Қадр қандоқ нарса эканини сенга нима билдирди?

3Лайлатул Қадр минг ойдин яхшироқдир.

4Унда фаришталар ва Руҳ Роббилари изни билан барча ишлар учун тушадир.

5У то тонг отгунча салом бўлиб турадир.

Chapter 98 (Sura 98)

1Аҳли китоб ва мушриклардан бўлган куфр келтирганларга «баййина» келмагунча ажралмасдилар.

2У (баййина) Аллоҳ тарафидан юборилган Расул бўлиб, покланган саҳифаларни тиловат қиладир.

3Уларда ажойиб битиклар бордир.

4Китоб берилганлар уларга «баййина» келганидан сўнггина бўлиниб кетишди.

5Ҳолбуки, улар фақат Аллоҳгагина ибодат қилишга, Унинг динигагина ихлос қилишга, бошқа динларга мойил бўлмасликка, намозни тўлиқ ўқишга, закот беришга буюрилган эдилар. Ана шу тўғри миллатнинг динидир. (Яҳудий ва насоролар Таврот ва Инжилда фақат Аллоҳ таолонинг Ўзигагина ибодат қилишга амр этилган эдилар.)

6Албатта, аҳли китоб ва мушриклардан бўлган куфр келтирганлар жаҳаннам ўтидадурлар, у ерда абадий қолурлар. Ана ўшалар халойиқнинг энг ёмонларидир.

7Албатта, иймон келтирганлар ва солиҳ амалларни қилганлар, ана ўшалар, халойиқнинг энг яхшиларидир.

8Уларнинг мукофотлари Роббилари ҳузуридаги остидан анҳорлар оқиб турган жаннат «адн»дир. У ерда абадул абад қолажаклар. Аллоҳ улардан рози бўлди, улар ҳам У зотдан рози бўлдилар. Бу Роббисидан қўрққанлар учундир.

Chapter 99 (Sura 99)

1Вақтики, ер ўзига хос зилзилага тушса.

2Ва ер ўз юкларини отиб чиқарса.

3Ва инсон, унга нима бўлди?!, деса.

4Ўша кунда у(ер) ўз хабарини айтадир.

5Сенинг Роббинг унга ваҳий юборганини.

6Ўша кунда одамлар гуруҳ-гуруҳ бўлиб, амалларини кўриш учун жойларидан қўзғаладир.

7Бас, ким зарра оғирлигида яхшилик қилса ҳам кўрадир.

8Ва ким зарра оғирлигида ёмонлик қилса ҳам кўрадир. (Яхшиликнинг ҳам, ёмонликнинг ҳам катта-кичиги бўлмайди. Ҳаммасининг ҳисоб-китоби бўлади, қиёматда жавоб бериш керак. Ҳар доим яхшиликни қилиб, агар у кўзга кўринмас зарра миқдорида бўлса ҳам ёмонликдан қочиш керак.)

Chapter 100 (Sura 100)

1Ҳарсиллаб чопувчиотлар билан қасам.

2Ўт чақнатиб чопувчи отлар билан қасам.

3Тонг чоғида ғорат қилувчи отлар билан қасам.

4Ўша пайтда чанг қўзғотдилар.

5Ва у ила жамоа ўртасига (ёриб) кирдилар.

6Албатта, инсон ўз Роббисига ношукрдир.

7Ва албатта, у ана шунга ўзи гувоҳдир.

8Албатта, у мол-дунёга ҳаддан ташқари ўчдир.

9У билмасми?! Қабрдагилар қўзғатилганда.

10Ва кўкракларидаги ошкор бўлганда.

11Ўша кунда Роббилари улардан, хабардор эканини?!

Chapter 101 (Sura 101)

1Ал-Қориъату.

2Қориъату нима?

3Қориъат қандоқ нарса эканлигини сенга нима билдирди?

4У кунда одамлар тўзиб кетган капалакка ўхшаб қоларлар.

5Ва тоғлар титилган жунга ўхшаб қолар.

6Кимнинг торозуси оғир келса...

7Бас, у розилик ҳаётидадир.

8Ва аммо кимнинг тарозуси енгил келса...

9Бас, унинг онаси дўзахдир. (Одатда она доим паноҳ бўлган. Инсон айниқса оғир пайтларда онасига интилгандай, қиёматда ҳам онасини қўмсаганда жаҳаннам уларни она ўрнида кутиб оларкан. Меҳр-муҳаббат, шафқат излаб турганда, кони азобга, қийноққа, даҳшатли оловда ёнишга дуч келиши ниҳоятда катта бахтсизлик.)

10У қандоқ нарса эканлигини сенга нима билдирди?

11У қаттиқ қизиган ўтдир.

Chapter 102 (Sura 102)

1Кимники кўп сизни машғул қилди.

2То қабрларни зиёрат қилгунингизча

3Йўқ! Сизлар тезда биласизлар.

4Яна йўқ! Сизлар тезда биласизлар.

5Йўқ! Агар сизлар аниқ илм ила билганингизда эди.

6Албатта, жаҳаннамни кўрасизлар.

7Ва яна, албатта, уни ишонч кўзи билан кўрасизлар.

8Сўнгра ўша кунда, албатта, берилган неъматлардан сўраласизлар. (Яъни, қиёматда ҳар бир неъматни нимага, қандоқ сарф қилганингиз ҳақида сўралади. Ҳа, каттаю кичик ҳар бир неъмат ҳақида сўраласиз. Ҳар бир неъматга шукр қилдингизми, йўқми - сўраласиз. Аллоҳ таоло сизга берган молу дунё неъматини нимага сарфладингиз, ҳалолгами ҳаромга, Аллоҳни рози қиладиган йўлгами, ғазабини қўзғатадиган йўлгами ҳамма-ҳаммаси ҳақида сўраласиз.)

Chapter 103 (Sura 103)

1Аср билан қасам.

2Албатта, инсон хусрондадир. (Хусрон-мағлубият, ютқизиқ ва нуқсон маъноларини англатади.)

3Магар иймон келтирганлар ва солиҳ амаллар қилганлар, бир-бирларини ҳақга чақирганлар ва бир-бирларини сабрга чақирганлар мустаснодир. (Маълум бўлдики, инсон икки дунёда бадбахт бўлиб қолмаслик учун тўртта сифатга эга бўлиши керак экан: Аллоҳга иймон келтириши. Солиҳ амаллар қилиши. Ҳақ амаллар қилиши. Сабрга чақириши.)

Chapter 104 (Sura 104)

1Ҳар бир обрў тўкувчи ва айбловчига «вайл» бўлсин.

2У мол жамлади ва уни санаб турди.

3У, албатта, уни абадий қолдирур, деб ҳисоблар.

4Йўқ! Албатта у «ҳутома»га хор-зор этиб ташланар.

5«Ҳутома» қандоқ нарса эканини сенга нима билдирар?

6У Аллоҳнинг шиддатли, ўчмас оловидир.

7Қалбгача етиб борадир.

8Албатта, у уларни устидан қоплангандир.

9Узун-узун устунларга боғлангандирлар.

Chapter 105 (Sura 105)

1Роббинг фил соҳибларини қандоқ қилганини билмадингми?

2Уларнинг макру ҳийласини зое кетказмадими?

3Ва уларнинг устига тўп-тўп қушларни юбормадими?

4Лойдан пиширилган тошларни отадиганларни?

5Бас, уларни қурт еб ташлаган ўсимликка ўхшатиб юбормадими?. Муҳаммад алайҳиссалом «Фил йили»да туғилганлар дейилишининг сабаби ҳам шу.

Chapter 106 (Sura 106)

1Қурайшнинг лозим тутиши қандай яхши!

2Уларнинг қиш ва ёз сафарларини ўзларига лозим тутишлари қандай яхши!

3Бас, улар мана шу Байтнинг Роббисига ибодат қилсинлар!

4У зот уларини очликдан тўқ қилган, хавфдан омон қилгандир.

Chapter 107 (Sura 107)

1Жазо кунини ёлғонга чиқарувчини кўрдингми?

2Ана ўша, етимни қўполлик билан ҳайдайдир.

3Ва мискинларга таом беришга қизиқтирмайдир.

4«Намозхонлар»га вайл бўлсин.

5Улар ўз намозларини унитувчилардир.

6Ана ўшалар риё қиладиганлардир.

7Ва маоъунни ман қиладиганлардир.

Chapter 108 (Sura 108)

1Албатта, Биз сенга Кавсарни бердик.

2Бас, Роббингга намоз ўқи ва жонлик сўй.

3Албатта, сени ёмон кўриб, айбловчининг орқаси кесикдир.

Chapter 109 (Sura 109)

1Айт: «Эй кофирлар!

2Мен сиз ибодат қилган нарсаларга ибодат қилмасман.

3Ва сизлар ҳам мен ибодат қиладиганга ибодат қилувчимассиз.

4Ва мен сиз ибодат қилган нарсага ибодат қилувчимасман.

5Ва сиз ҳам мен ибодат қилганга ибодат қилувчимассиз.

6Сизга ўз динингиз, менга ўз диним. (Бу сурада Ислом эълон қилган ақида эркинлиги ўз аксини топган. 1400 йил аввал эълон қилинган бу ҳуррият оёқ ости қилинганда, инсоният улкан зарарлар тортди.)

Chapter 110 (Sura 110)

1Вақтики, Аллоҳнинг нусрати ва фатҳ келса...

2Ва одамларнинг Аллоҳнинг динига тўп-тўп бўлиб кираётганини кўрсанг...

3Бас,Роббингни поклаб ёд эт ва Унга истиғфор айт. Албатта, У тавбаларни кўплаб қабул этувчидир.

Chapter 111 (Sura 111)

1Абу Лаҳабнинг икки қўли ҳалок бўлсин, ҳалок!

2Унга моли ва касб қилган нарсалари фойда бермади.

3У тезда чўғи қизиб турган ўтга киради.

4Ва унинг хотини, ўтин кўтарган аёл ҳам.

5У(аёл)нинг бўйнида эшилган арқон бор ҳолда.

Chapter 112 (Sura 112)

1Айт: «У Аллоҳ ягонадир».

2Аллоҳ сомаддир. (Ҳожатларни ва рағбатларни қондирувчидир.)

3У туғмаган ва туғилмаган.

4Ва Унга ҳеч ким тенг бўлмаган. (Аллоҳ таолога бирор зот на зотида, на сифатида ва на амалида тенг бўлган эмас, бўлолмайди ҳам.)

Chapter 113 (Sura 113)

1Тонг Роббисидан паноҳ сўрайман.

2У яратган нарсалар ёмонлигидан.

3Ва кириб келган қоронғулик ёмонлигидан.

4Ва тугунларга дам солувчилар ёмонлигидан. (Сеҳргарлар бировни сеҳрлаб зарар етказмоқчи бўлса, ип олиб, ўқийдиган нарсасини ўқиб, дам солиб, ипни бир тугиб, яна бир дам солиб, яна тугиб, охирига етказар экан.)

5Ва ҳасад қилган ҳасадчининг ёмонлигидан, деб айт.

Chapter 114 (Sura 114)

1Одамлар Роббисидан.

2Одамлар Подшоҳидан.

3Одамлар Илоҳидан паноҳ сўрайман.

4Беркиниб, кўриниб турувчи васвоснинг.

5Одамлар қалбига васваса соладиганнинг.

6Жинлардан ва одамлардан бўлганнинг ёмонлигидан, деб айт. (Оятда зикр қилинган «беркиниб, кўриб турувчи»дан мурод шайтондир.)